Các loại bảo hiểm xã hội tại Nhật Bản
Nhật Bản là một quốc gia có hệ thống bảo hiểm xã hội được thiết kế để bảo vệ quyền lợi và đảm bảo cuộc sống an toàn cho mọi người dân, bao gồm cả lao động nước ngoài. Hệ thống bảo hiểm tại Nhật Bản rất đa dạng, bao phủ nhiều khía cạnh của đời sống nhằm đảm bảo sự ổn định cho người dân và lao động nước ngoài. Dưới đây là các loại bảo hiểm chính mà bạn cần biết trước khi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản.
Bảo hiểm y tế
Bảo hiểm y tế tại Nhật Bản (健康保険 - Kenkō Hoken) là một trong những loại bảo hiểm quan trọng nhất. Đây là loại bảo hiểm bắt buộc đối với tất cả cư dân Nhật Bản, kể cả lao động nước ngoài. Bảo hiểm y tế giúp bạn chi trả tới 70% chi phí khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế được công nhận.
- Phạm vi bảo hiểm: Bao gồm chi phí khám bệnh, phẫu thuật, thuốc men, chăm sóc tại bệnh viện, và một số trường hợp đặc biệt như sinh đẻ.
- Đối tượng áp dụng: Người lao động làm việc tại các công ty sẽ được công ty trích đóng bảo hiểm y tế. Đối với người tự do hoặc làm việc bán thời gian, bạn cần đăng ký bảo hiểm y tế quốc dân tại địa phương nơi cư trú.
Bảo hiểm hưu trí
Bảo hiểm hưu trí (年金保険 - Nenkin Hoken) là loại bảo hiểm nhằm đảm bảo cuộc sống ổn định cho bạn khi về già. Mọi lao động tại Nhật đều bắt buộc phải tham gia loại bảo hiểm này.
- Phạm vi bảo hiểm: Bạn sẽ được nhận lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu (thường từ 60 tuổi trở lên), hoặc trong trường hợp bạn không thể làm việc do bệnh tật hoặc thương tật.
- Quyền lợi: Người lao động nước ngoài sau khi rời Nhật có thể yêu cầu hoàn lại một phần tiền bảo hiểm hưu trí đã đóng (Lump-sum Withdrawal Payments).
- Đóng bảo hiểm: Người lao động sẽ đóng bảo hiểm thông qua công ty, hoặc tự đóng nếu là lao động tự do.
Bảo hiểm thất nghiệp
Bảo hiểm thất nghiệp (雇用保険 - Koyō Hoken) cung cấp hỗ trợ tài chính và cơ hội tái đào tạo cho người lao động trong trường hợp mất việc.
- Phạm vi bảo hiểm: Bạn sẽ được nhận trợ cấp thất nghiệp dựa trên số tiền và thời gian đã đóng bảo hiểm. Ngoài ra, bảo hiểm này còn hỗ trợ chi phí đào tạo nghề nếu bạn muốn chuyển đổi công việc.
- Điều kiện hưởng trợ cấp: Bạn phải đóng bảo hiểm ít nhất 6 tháng và mất việc không phải do lỗi cá nhân.
Bảo hiểm tai nạn lao động
Bảo hiểm tai nạn lao động (労災保険 - Rōsai Hoken) bảo vệ quyền lợi cho người lao động trong trường hợp bị tai nạn hoặc mắc bệnh nghề nghiệp liên quan đến công việc.
- Phạm vi bảo hiểm: Bao gồm chi phí y tế, tiền trợ cấp trong thời gian điều trị, hoặc bồi thường trong trường hợp mất khả năng lao động.
- Đối tượng áp dụng: Được áp dụng tự động cho tất cả người lao động tại Nhật mà không cần bạn tự đóng, vì đây là trách nhiệm của chủ lao động.
Bảo hiểm tuổi già
Bảo hiểm tuổi già là một phần của hệ thống bảo hiểm hưu trí, tập trung vào việc đảm bảo quyền lợi cho những người đã lớn tuổi và không còn khả năng lao động.
- Phạm vi bảo hiểm: Chi trả lương hưu hoặc trợ cấp tài chính hàng tháng để đảm bảo cuộc sống ổn định.
- Điều kiện nhận: Thời gian đóng bảo hiểm tối thiểu là 10 năm.
Không tham gia bảo hiểm tại nhật có được không?
Việc tham gia bảo hiểm tại Nhật Bản là bắt buộc đối với tất cả cư dân, bao gồm cả người nước ngoài. Điều này được quy định rõ trong luật pháp Nhật Bản. Nếu không tham gia bảo hiểm theo quy định, bạn có thể gặp phải một số rắc rối như:
- Phí khám chữa bệnh đắt đỏ: Tại Nhật, chi phí y tế rất cao. Nếu không có bảo hiểm y tế, bạn phải tự chi trả toàn bộ viện phí, có thể lên tới hàng triệu yên trong trường hợp phẫu thuật hoặc điều trị bệnh nặng.
- Phạt nợ bảo hiểm: Nếu bạn không đóng bảo hiểm, chính quyền địa phương có thể gửi giấy cảnh báo, phong tỏa tài khoản ngân hàng, hoặc tịch thu tài sản để thu hồi số tiền nợ.
- Ảnh hưởng cuộc sống: Một số dịch vụ như vay ngân hàng, thuê nhà, hoặc làm các thủ tục pháp lý khác có thể bị từ chối nếu bạn không tuân thủ quy định về bảo hiểm.
Phí bảo hiểm được tính dựa trên mức thu nhập, do đó việc miễn giảm là không thể. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể yêu cầu chính quyền địa phương cho phép đóng bảo hiểm theo đợt để giảm áp lực tài chính. Khi nhận được giấy báo nợ, hãy chủ động đến văn phòng địa phương (shi hoặc kuyakusho) để thỏa thuận về việc chia nhỏ số tiền phải đóng.
Lưu ý: Đảm bảo bạn thanh toán đúng hạn để tránh bị phong tỏa tài khoản hoặc các biện pháp cưỡng chế khác.
Tổng kết lại việc hiểu rõ các loại bảo hiểm tại Nhật và tuân thủ quy định là điều cần thiết để bạn có thể an tâm sinh sống và làm việc. Đừng chủ quan hoặc tránh né việc đóng bảo hiểm, bởi nó không chỉ giúp bạn giảm thiểu rủi ro mà còn tạo điều kiện cho một cuộc sống ổn định và an toàn hơn. Hãy chủ động tìm hiểu và thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình ngay từ khi bắt đầu sinh sống tại Nhật Bản.